Nấm Phytophthora – Kẻ Thù Nguy Hiểm Của Bộ Rễ Và Cổ Rễ Cây Trồng

Nhiều loài Phytophthora được xem là “kẻ thù số 1” của nông nghiệp vì có thể gây hại cho hàng trăm loại cây trồng, từ rau màu, hoa kiểng đến cây công nghiệp, cây ăn trái như sầu riêng, tiêu, bơ…

1. Phytophthora là gì?

Phytophthora là một nhóm sinh vật gây bệnh thuộc lớp nấm giả (Oomycetes), thường sống trong đất và nước. Chúng không phải là nấm thật, nhưng có cơ chế tấn công cây rất giống nấm.

2. Triệu chứng nhận biết bệnh do Phytophthora

Khi cây trồng bị nhiễm bệnh, thường thấy:

Rễ: rễ non, rễ tơ bị thối đen, mềm nhũn; rễ chính bị mục, vỏ bong ra.

Lá: vàng úa, héo rũ, rụng dần; cây biểu hiện thiếu nước dù đất vẫn ẩm.

Cổ rễ/thân gốc: bị thâm đen, thối nhũn; có thể thấy vết bệnh lan dần lên thân.

Quả và lá non: trong điều kiện mưa nhiều, nước bắn, có thể xuất hiện đốm bệnh, thối quả, thối cuống.

Nếu không xử lý kịp, cây sẽ suy yếu nhanh chóng và có thể chết hàng loạt.

3. Con đường lây lan

Phytophthora có nhiều hình thức phát tán, trong đó phổ biến nhất là qua nước và đất:

Bào tử vận động (zoospore): bơi trong nước, lây lan nhanh khi đất bị đọng nước, mưa lớn, tưới quá nhiều hoặc thoát nước kém.

Bào tử vách dày (oospore/chlamydospore): tồn tại rất lâu trong đất, tàn dư cây bệnh, chịu được khô hạn và hóa chất, là nguồn bệnh tiềm ẩn khó tiêu diệt.

Qua mưa, nước tưới: bào tử bị bắn tung tóe từ đất lên thân, lá, quả.

Qua con người & dụng cụ: đất bám trên giày dép, nông cụ, xe máy, xe tải… mang mầm bệnh từ vườn này sang vườn khác.

4. Điều kiện thuận lợi cho bệnh bùng phát

Đất trũng, thoát nước kém, thường xuyên ngập úng.

Mưa kéo dài, tưới nhiều hoặc tưới phun lên tán.

Mật độ cây dày, thiếu thông thoáng, ánh sáng kém.

Nhiệt độ ấm, độ ẩm cao.

Đất còn nhiều xác bã cây trồng chưa xử lý, là nơi nấm tồn lưu.

5. Biện pháp phòng và trị bệnh

a) Biện pháp canh tác

Cải tạo đất, thoát nước tốt: lên luống cao, đào rãnh thoát nước, đặc biệt quan trọng với cây sầu riêng và cây công nghiệp lâu năm.

Tưới hợp lý: hạn chế tưới phun, ưu tiên tưới nhỏ giọt, không để nước đọng lâu quanh gốc.

Vệ sinh vườn: loại bỏ cây bệnh, xác thực vật chết; khử trùng dụng cụ, xe cộ trước khi vào vườn.

Bón phân cân đối: tăng cường phân hữu cơ hoai mục, vi sinh vật có lợi, hạn chế dư thừa đạm.

b) Biện pháp sinh học

Dùng chế phẩm sinh học chứa nấm đối kháng Trichoderma, vi khuẩn cố định đạm hoặc phân giải lân để tạo hệ vi sinh có lợi quanh rễ.

Kết hợp bón phân hữu cơ, phân vi sinh để tăng sức đề kháng cho cây.

c) Biện pháp hóa học

Sử dụng thuốc đặc trị Phytophthora khi phát hiện bệnh sớm, các hoạt chất phổ biến: Fosetyl-Al, Phosphorous acid, Metalaxyl, Mefenoxam…

Phun hoặc tưới gốc theo đúng hướng dẫn, luân phiên hoạt chất để tránh kháng thuốc.

6. Lưu ý cho cây sầu riêng

Sầu riêng là cây rất mẫn cảm với Phytophthora, đặc biệt là bệnh thối rễ – xì mủ thân. Để quản lý hiệu quả:

Luôn giữ vườn thoát nước nhanh sau mưa, không để nước đọng quanh gốc.

Định kỳ xử lý đất bằng nấm đối kháng Trichoderma và phân hữu cơ vi sinh.

Phát hiện sớm vết bệnh ở cổ rễ, thân → cạo vết bệnh + xử lý thuốc đặc trị.

Kết hợp chăm sóc cân đối dinh dưỡng để cây khỏe, ít bị nấm tấn công.

Kim Nông Goldstar Sản Phẩm Chất Lượng – Dịch Vụ Hoàn Hảo!

Mời quý bà con tham khảo thêm sản phẩm tại: https://kimnonggoldstar.vn/

Theo dõi chúng tôi để cập nhật thêm nhiều tin tức bổ ích tại Fanpage: Kim Nông Goldstar